Obsesif kompulsif bozukluk ile uğraşan bazı çocukların sorunları oldukça karmaşık ve kapsamlı olabilir. Bazen bu sorunlar çeşitli tikler ve nörolojik belirtilerle birlikte görülebilir, bazen de oldukça alışılmadık davranışlarla ortaya çıkabilir. Obsesif kompulsif bozukluk'nin çevremizde nadir olduğunu düşünsek de çocuklarla ilgili yapılan araştırmalar toplumda oldukça sık göründüğünü belirtmişlerdir. Genellikle başlangıç yaşı 9-12 yaş olarak görülmektedir. Kız ve erkeklerde hemen hemen eşit sıklıkta rastlanır. Aileye dönüp bakıldığında benzer sıkıntıyı yaşayanları görme ihtimalimiz yüksektir.
Obsesif kompulsif bozukluk bir diğer adı ile takıntı zorlantı bozukluğu, çeşitli obsesyonlardan, kompulsiyonlardan ve kaçınma davranışlarından oluşan ruhsal bir bozukluktur. Obsesyonlar, bir diğer adıyla takıntılar, çocukta kaygı, huzursuzluk veya iğrenme duygusu yaratan, istemsiz ve tekrarlayıcı bir şekilde gelen düşünceler, görüntüler veya dürtüler olarak tanımlanabilir.
Çocuklarda OKB birçok şekilde ortaya çıkmaktadır.
Bulaşma obsesyonu ve temizlik kompulsiyonu olan çocuklar genellikle mikroplar hakkında sürekli endişe duyar ve hasta olmaktan korkarlar. Kirli olduğunu düşündükleri eşyalara dokunamazlar (eşya temiz olsa bile). Sürekli ellerini yıkamak isterler.
Çocuklar, nesneleri birkaç defa kontrol etmek zorunda hissederler. Örneğin, bir oyuncağının aynı yerde olup olmadığını birçok kez kontrol etmek ister.
Cinsel içerikli obsesyonu olan çocuklar veya ergenler, düşündükleri şeylerden suçluluk ve utanç duyarlar. Cinsel yönelimini, arzularını veya cinsel ilgi alanlarını sürekli olarak sorgularlar.
Dini içerikli obsesyonlarla mücadele eden çocuklar genellikle dini ve ahlaki değerlere küfür etme, karşı gelme ve doğru/yanlış kavramları ile ilgili oldukça endişe duyarlar.
Simetri rahatsızlığı olan çocuklar ve ergenler genellikle eşyalarını belirli bir şekilde hizalama ihtiyacı duyarlar. Bu ihtiyaç eylemlerine de yansır (eğer sol dizinizi kaşırsanız, sağ dizinizi de kaşımanız gerekir). Belirli bir sayıyı, belirli sayıda sayma ihtiyacı duyabilirler.
Biriktirme ve saklama kompulsiyonlarının belirtileri ise şu şekildedir: bir şeyi atmanın atan kişiyi veya bir başkasını mağdur edeceğini düşünürler. Önemli veya gerekli bir eşyayı kazayla atmaktan aşırı korkarlar. Eşyalarını kontrol etme veya gözden geçirme zorunluluğu hissederler.
Dokunma kompulsiyonu olan çocuklar veya ergenler, belirli nesnelere dokunma zorluğu çekerler.
Çocuk, kültüründeki bazı inanışlarına bağlıdır ve bu inanışları yerine getirmediği takdirde başına kötü bir şey geleceği düşüncesine kapılır (merdiven altından geçmemek, evden sağ ayakla çıkmak vb.) Bu tür inanışlar, çocuğun günlük yaşamını oldukça etkiler.
OKB'nin ortaya konmuş net bir nedeni olmasa da uzmanlar tarafından yapılan araştırmalar, bu rahatsızlığın beyinde meydana gelen bir sorun olduğunu ortaya koymuştur. Bunun yanı sıra, OKB'si olan kişilerin beyinlerinde yeterince serotonin bulunmadığı ve rahatsızlığın, ailelerden çocuklara genetik ile geçebileceği de ortaya konmuştur.
Obsesif kompulsif bozukluk nörobiyolojik bir sorundur. Bunun oluşumunda neden siz ya da çocuğunuz değildir. Genetik nedenler, beyindeki yapısal değişiklikler, nörokimyasal değişiklikler nedeniyle olabilir. Ayrıca stresli bir olay da tetikleyebilir. Fakat obsesif kompulsif bozukluk olan çocukların yarısından fazlası böyle bir olayla karşılaşmadan, bir neden yokken başlar.
OKB'si olan çocuklarda obsesyonların ve kompulsiyonların bir kombinasyonu gözlemlenir.Ancak OKB, her çocukta farklı belirtilerle meydana gelir. En yaygın semptomlar şu şekilde sıralanabilir:
Eğer siz de çocuğunuzun obsesif kompulsif bozukluk (OKB) ile karşı karşıya olduğundan endişe duyuyorsanız dilediğiniz zaman Uzman Zehra Babadağı kliniğimizden randevu alabilirsiniz. Tedavi sürecinde sadece hekimin başarılı olması yeterli olmamaktadır. Bu süreçte ailenin yanı sıra sosyal çevre de önemli hale gelir. Tedavinin en temel amacı çocuk için yaşam kalitesini en üst seviyelere taşımaktır. Bu temel amaç, hem tedavi süreci hem terapiler hem de ailenin desteği ile sonuç verebilir.
OKB tedavisinin ilk adımı, bir çocuk ve ergen psikiyatri uzmanına danışmak ve bu doktordan bir değerlendirme almaktır. Bir psikolog veya psikiyatrist tarafından yapılan kapsamlı bir değerlendirme, kaygı veya sıkıntılı ruh halinin meydana gelen travmatik bir olayın sonucu meydana gelip gelmediğini veya kişinin endişelerinin başka düşünce veya inançlara dayanıp dayanmadığını ortaya koyacaktır. Psikiyatrist, OKB'si olan birinin mevcut veya geçmiş bir tik bozukluğuna sahip olup olmadığını da belirlemelidir. OKB ile beraber anksiyete, depresyon ve yıkıcı davranışlar bozuklukları da gözlemlenmektedir.Tedavi süreci, çocuğun semptomlarına, yaşına ve genel sağlığına bakılarak yönetilmelidir. Tedavi süreci, davranış terapisi ve ilaç ile yönetilebilir. Davranış terapisi, özellikle bilişsel-davranışçı terapi, çocuğun olumsuz düşüncelerini daha olumlu, etkili düşünme biçimlerine dönüştürmesine yardımcı olacak ve davranışlarda değişiklik gözlemlenmesini sağlayacaktır. OKB için davranış terapisi, çocukların korkularına güvenli bir ortamda kademeli olarak maruz bırakılmasını içerebilir. Bu şekilde çocuk, takıntı haline getirdiği davranışı yapmadığında başına kötü bir şeyin gelmeyeceğini öğrenir ve bu da çocuğun kaygılarını azaltır. Davranış terapisi tek başına etkili olsa da bazı çocuklar davranış terapisi ve ilaç kombinasyonu ile tedavi edilir. Aileler ve okullar, terapi sürecinin bir parçası olarak rol almalı ve çocukların stresi yönetmelerine yardımcı olabilir.
OKB tedavisinin ne kadar süreceğine dair net bir bilgi vermek doğru olmayacaktır, çünkü her çocuk farklıdır ve farklı bir tedavi süreci gerekebilir. OKB belirtilerinizin ne kadar şiddetli olduğu, tedavi sürecinin başarılı bir şekilde devam edip etmediği, doktorun uzmanlığı gibi etkenler, tedavi sürecini etkileyeceği gibi bu süreyi de etkilemektedir.Tedavi süresine dair bir bilgi vermek gerekirse yaklaşık bir değer söylemek mümkündür. Hafif OKB ile karşı karşıya olan çocuklar, başarılı bir süreç geçirildiği takdirde evde yapılan egzersizlerle beraber yaklaşık 10 saatlik terapist tedavisi ile çok daha iyi bir noktaya gelebilir. Daha şiddetli OKB'si olan çocukların ise daha uzun süren bir tedavi sürecine ihtiyacı olacaktır. Çoğu hastanın ise ilaca başladıktan 10-12 haftaya kadar bir iyileşme gösterdiği gözlemlenmiştir.
Obsesif kompulsif bozukluk, sıklıkla çocukları ve ergenleri etkileyen ruhsal bir hastalıktır. Çocuklarda obsesif kompulsif bozukluk, çocuğun yaşamını olumsuz açıdan etkilememesi için durumun fark edildiği takdirde gerekli desteğin acilen alınması önerilir. Çocuk ve ergen psikiyatri uzmanları ve psikologlar aracılığı ile de bu tür problemlerde danışmanlık alınabilir. Çocukların bu tür rahatsızlıklarında Uzman Zehra Babadağı kliniği uzman ekibi ile destek vermektedir.Bilgi almak ve iletişime geçmek için web sitemizi ziyaret edebilirsiniz.
OKB tedavisinde genellikle, bireysel psikoterapi ve ilaçların bir kombinasyonu kullanılır. Ebeveynler, çocuğun OKB tedavisinde oldukça önemli bir role sahiptir. Ebeveynin bu süreçte destekleyici olması ve sürece olumlu bakması gerekmektedir. Ebeveynlerin tedavi sürecinde çocukları için yapabileceği şeyler şu şekilde sıralanabilir: