Kabul ve kararlılık terapisi (ACT), bilişsel davranışçı terapi temelli ilerleyen bir psikoterapi yaklaşımı olarak karşınıza çıkar. Bu terapi ile bireylerin duygu ve düşüncelerle daha esnek bir şekilde başa çıkma becerileri kazandırmaya yardımcı olur. ACT (Acceptance and Commitment Therapy) kişilerin olumsuz şekilde duyusal deneyimleri reddetmeye yerine kabul etmeyi ve değerler doğrultusunda hareket etmeye vurgu yapar. Bireyselin içsel dünyasındaki deneyimlerine karşı bir hoşgörü geliştirme, değerlere dayalı hedefler koyma ve bu hedeflere dair taahhütte bulunma konularında bir rehberlik geliştirir.

Kabul ve Kararlılık Terapisi (ACT) Nedir?

Kabul ve kararlılık terapisi (ACT); zihinsel farkındalık, esneklik ve yaşamın zorluklarıyla başa çıkma becerilerini güçlendirmeye odaklı şekilde uygulanan, bireyin yaşam kalitesini artıran bir terapi şeklidir. ACT, özellikle duygusal sorunlar, anksiyete, stres, depresyon, travma sonrası stres bozukluğu, bağımlılık gibi birçok farklı psikolojik sorunun tedavi sürecinde kullanılan etkili bir terapi yöntemidir.

3311ee4645a0124aeb5155964d26c8b4-1024x535.jpg

Ayrıca kabul ve kararlılık terapisi; olumsuz düşünceler, duygular, koşullar ve semptomlarla başa çıkmanın bir yolu olarak kabullenmeyi vurgulayan bir psikoterapidir. Aynı zamanda hedeflerinizi ya da değerlerinizi destekleyen yapıcı, sağlıklı faaliyetlere olan bağlılığın artmasını da teşvik edici olduğu söylenebilir.

ACT terapistleri artan kabullenme durumunun arkan psikolojik esnekliğe yol açabileceğini ifade eden bir teori üzerinde çalışır. Bu yaklaşım ile yola çıkıldığında bir dizi fayda sağlar ve insanların çok daha fazla soruna neden olabilecek düşünce ya da duygusal deneyimlerinden kaçınmayı alışkanlık haline getirmesi üzerine odaklanır.

Kabul ve Kararlılık Terapisi Nasıl Yapılır?

Kabul ve kararlılık terapisi; bir davranışçı terapidir ve eyleme geçmekle alakalıdır. Bu modelin çok önemli bir varoluşçu temeli vardır. Kabul ve kararlılık terapisi altı temel prensip üzerine kurulu olarak bilinir. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:

Kabul: Olumsuz duygu ve zorluk veren düşüncelerle mücadele etmek yerine, onları olduğu gibi kabul etmek son derece önemlidir. Bu durum acı verici hisleri reddetmek yerine onların varlığını fark ederek yaşamın bir parçası olarak kabul etmeyi içine alır,

Bilinçli farkındalık: Şu anki anı farkındalıkla yaşamak, ACT'nin en önemli unsurlarından biri olarak karşınıza çıkar. Bu durumda kişi geçmiş ya da geleceğe takılmadan, şu anda ne hissettiğine ve ne düşündüğüne odaklı hareket eder,

Bilişsel ayrışma: Bireylerin olumsuz düşüncelerini gerçek olarak kabul etmesi yerine, bu düşüncelerden bir adım geriye geçerek onları net bir şekilde gözlemlemesi hedeflenir. Bu sayede işi, düşüncelerinin üzerinde çok daha fazla kontrol sahibi olma şansına sahip olur,

Benlik farkındalığı: ACT, kişinin kendi içindeki duygu ve düşüncelerine dışarıdan bakabilmesini sağlar. Bu, bireyin kendini saf bir ''benlik'' olarak görmesi yerine, değişken bir ''benlik'' algısı geliştirmesine yardımcı olur,

Değerlerin belirlenmesi: Kişinin kendi yaşamında neyi önemsediğini ve hangi değerlere bağlı olarak hareket etmek istediğini keşfetmesi, ACT'nin çok önemli bir parçası olarak nitelendirilir. Bu değerler işe yaşamına yön vereceği ana hatlar oluşturulmuş olur,

Kararlılık: Kişi, belirlediği bu değerlere bağlı olarak hareket etmek için çok kararlı adımlar atar. Bu zorluklarla karşılaşsa bile, kişinin anlam dolu bir hayat sürmesi için gerekli olan eylemleri yapmaya devam etmesini sağlar.

Kabul ve kararlılık terapisi; bireysel terapilerde, online terapilerde, grup terapilerinde uygulanmak için idealdir. Söz konusu olan terapi sürecinde, terapistin rehberliğinde kişinin olumsuz duygu ve düşüncelerini kabul etmesi, değerlerine uygun adımlar atması ve farkındalık geliştirmesi yönünde ilerler.

Kabul ve Kararlılık Terapisi Teknikleri

Bilişsel davranışçı terapiden (CBT) daha farklı şekilde, ACT'nin temel amacı rahatsız edici olarak nitelendirilen bilişsel çarpıtmalara, dürtüler ya da duygular gibi hoş olmayan içsel deneyimlerin sıklığını ya da şiddetini daha az seviyeye çekmek değildir. Bunun yerine aslında temelde hedeflenen, bu deneyimleri kontrol altına alma ya da ortadan kaldırma mücadelesini azaltırken, diğer yandan normal sosyal aktivite ve etkinliklere katılımı artırmasına yardımcı olur.

ACT tedavi süreci altı bileşen içermesi ile bilinir:

  • Kabullenme süreci: Bu durum, içsel duygu ve düşüncelerinizin, onları değiştirmeye ya da görmezden gelmeye çalışmadan gerçekleşmesine izin vermek demektir. Kabullenme ise çok aktif bir süreç olarak nitelendirilir,
  • Bilişsel ayrışma: Bilişsel ayrışma, kendinizi aslında içsel deneyimlerden ayırma süreci olarak görülür. Bu durum düşünceleri basit şekilde, zihninizin onlara kattığı önem arındırılmış bir düşünce olarak görmenize yardımcı olur,
  • Bağlam olarak benlik: Bu ise kendiniz hakkındaki düşüncelerinizi eylemlerden daha ayrı olarak görmeyi öğrenmeyi içerebilir,
  • Mevcut bulunmak: ACT, çevrenizdeki insanlara karşı daha dikkatli olmanızı ve dikkatinizi içsel duygu ve düşüncelerden uzaklaştırmayı öğrenmeye teşvik eder,
  • Değerler: Bunlar hayatın içerisinde sizi harekete geçirecek daha önemli konseptleri içerir,
  • Bağlılık: Bu süreç ise terapide kapsanan ilkelere dayalı olarak davranış şekillerini değiştirmeye yardımcı olmak demektir.

Bu noktada uygulanan seanslar ayrıca kaçırılan düşünceler, duygular, anılar ve duyumlar hakkında yargılayıcı olmadan, çok daha sağlıklı farkındalık teşvik etmek için tasarlanan farkındalık egzersizleri içerebilir. Terapistiniz hangi davranış şekillerinin kişisel değerlerinize uyum sağlayacağını anlamanıza yardımcı olurken, eylemlerinizin değerlerinize uymadığı çeşitli anları vurgulama konusunda fayda sağlayabilir.

Terapistiniz seanslar sırasında uygulamaya dair farkındalık, bilişsel ya da değer açıklama alıştırmaları gibi birbirinden farklı ödevler verebilir. Verilen bu ev ödevi, siz ve terapist arasında kararlaştırılabilir ve mümkün olduğunca kullanışlı ve kişisel hale getirmek için değiştirilebilir.

Kabul ve Kararlılık Terapisi Hangi Konularda Yararlıdır?

Kabul ve kararlılık terapisinin fayda sağladığı rahatsızlıklar şu şekilde sıralanabilir:

  • Stres,
  • Psikoz,
  • Madde kullanımı,
  • Obsesif- kompulsif bozukluk (OKB),
  • Yeme bozuklukları,
  • Depresyon,
  • Anksiyete.

Yapılan araştırmalar, ACT'nin yaygın bir anksiyete bozukluğu (GAD) olan kişilerde söz konusu olan semptomların iyileştirebileceğini ve diğer yandan bu durumdaki yetişkinler için özellikle daha uygun olabileceğini ortaya koymuştur.

Kabul ve Kararlılık Terapisi Faydaları

Kabul ve kararlılık terapisi; olumsuz duygu, düşünce, semptom ve koşullarla daha rahat başa çıkmanın bir yolu olarak kabul etmeyi hedefleyen önemli bir psikoterapi yöntemidir. Kabul ve kararlılık terapide hedef ve değerlerinizi destekleyen yapıcı ve sağlıklı faaliyetlere olan bağlılığın artırılması ve buna dair her türlü teşvik çalışmaları büyük bir titizlikle yürütülür. ACT terapisi olarak isimlendirilen bu kabul ve kararlılık terapisi, artan kabullenme durumunun psikolojik esnekliğe destek sağlamasını ve buna bağlı olarak psikolojinin çok daha sağlıklı hale gelmesini sağlayan çok önemli bir tedavi yöntemi olarak değerlendirilir.

Kabul ve kararlılık terapisi de rahatsız edici bilişsel çarpıtmalar verilir ya da dürtüler hoş olmayan içsel deneyimlerin sıklığını ve şiddetini azaltmak için gerçekleşmez. Bahsi geçen bu özelliği sayesinde bilişsel davranış terapisinden çok daha farklı olduğu söylenebilir. Bunun tam aksine deneyimleri kontrol altına almak ve ortadan kaldırmaya dair mücadeleyi azaltmak, bu sırada normal bir sosyal etkinlik katılımını artırmak için gerçekleştirilir.

ACT'nin temel olarak ön plana çıkan faydalarından biri, psikolojik esneklik üzerindeki etkisi olarak bilinir. Psikolojik esneklik, faydalı olduklarında duygu ve düşüncelerinizi kucaklama ve yararlı olmadıkları durumlarda onları bir kenara koyma yeteneğidir. Bu, içsel deneyime düşünceli bir şekilde yanıt vermenizi ve kısa vadede dürtüsel olan eylemlerden kaçınmanızı sağlar.

Psikolojik esneklik, depresyon ya da anksiyete gibi durumların bu semptomlarını kabul etme ve onlar üstüne çalışma yeteneğini geliştirebilir. Çoğu durumda psikolojik esneklikteki yaşanan bu artışın bir sonucu olarak semptomlar çok önemli ölçüde azalır.

Yapılan araştırmalar, kabul ve kararlılık terapisi olan ACT'nin çok sayıda farklı koşulları tedavi etme konusu üzerinde etkili olduğunu gösterir. Kabul ve kararlılık terapisinin aynı zamanda yaşam kalitesini yükselttiği ve insanların fiziksel koşullar ve kronik ağrı ile baş etmesine yardımcı olduğunu gösterir.

Sonuç olarak kabul ve kararlılık terapisi, bireylerin olumsuz duygu ve düşüncelerle mücadele etmesini değil, bunları kabul ederek yaşamlarını daha anlamlı şekilde sürdürmelerini sağlayan çok etkili bir terapi yöntemidir. Bu durum kişinin psikolojik esnekliğini artırarak, hayatını çok daha tatmin edici bir hale getirilmesini sağlar. Ayrıca ACT; depresyon, anksiyete, stres ve travma gibi birçok psikolojik sorunun çözülmesi konusunda kullanılabilir.

Kabul ve kararlılık terapisinin hangi kurumda uygulandığı da tedavi başarısı açısından çok önemlidir. Zehra Babadağı; söz konusu özel eğitim, kabul ve kararlılık terapisi ya da bilişsel davranışçı terapi olduğunda üst düzey kalite standartta çalışmalara imza atan nitelikli bir kurumdur. Uzun süredir bu sektörde verdiği nitelikli hizmetlerle ön plana çıkan Zehra Babadağı için öncelikli olan sağlıklı ve huzurlu bir hayat inşa etmektir.

Sizde Zehra Babadağı güvencesini deneyimlemek istediğinizde hemen web sitemizi ziyaret edebilir ve alanında uzman ekibimizle irtibat kurabilirsiniz. Kalite ve güven odaklı terapileri hayata geçiren Zehra Babadağı ile beklentilerinizi karşılayan hizmete ulaşmanız artık çok daha kolaydır.

İletişim Formu
Bizimle İletişime Geçebilirsiniz