Eye Movement Desensitization and Reprocessing yani Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme Tekniğinin kısaltması EMDR kavramı olarak karşınıza çıkar. Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) için uygulanan bir terapi yaklaşımı olarak nitelendirilen EMDR terapisi; obsesif kompulsif bozukluk, anksiyete bozuklukları, fobiler, panik atak, öfke kontrol sorunları, cinsel ya da fiziksel taciz travmaları, yas sorunları, migren, kompleks travmalar, fibromiyalji, psikosomatik ağrılar, yeme bozuklukları ve cinsel işlev bozuklukları gibi konularda etkili olan bir tedavi yöntemi olarak kullanılır.
EMDR; kişide bir duyarsızlaştırma ve yeniden yapılandırma meydana getirerek savaş, taciz, çocukluk döneminde yaşanan travmalar, doğal afet gibi rahatsız edici yaşam olaylarının neden olduğu psikolojik sorunların yanı sıra, yas, kronik ağrı, panik bozukluk gibi çeşitli sorunların çözümünde kullanılan danışan merkezli bir tedavi yöntemi olarak değerlendirilir.
Bilişsel, davranışsal ve psikodinamik terapiler gibi farklı yaklaşımların öğelerini bir araya getiren, iyileşme süreci için hafızanın bedensel, duygusal ve bilişsel algısal birimlerine odaklanan yol seyreder.
EMDR yönteminin kullanımı yaklaşık olarak 1987 yılında Dr. Francine Shapiro'nun göz hareketlerinin rahatsız edici düşüncelerin şiddetini daha az seviyeye çekildiğini tesadüf eseri keşfederek, bu etkiyi travmaya maruz kalan kişiler üzerinde bilimsel şekilde incelemesi ve çift yönlü uyaran ile travmanın beyin üzerinde oluşturduğu fizyolojik sıkıntının giderilmesi ile başlamıştır.
Travma, genel olarak duygusal ya da fiziksel olarak zarar görmeye, yıkıcı veya tehlikeli bir olaya maruz kalmaya, bu gibi bir olayı gözlemlemeye dayalı olarak oryaya çıkan bir kavramdır. Travma işe bireyin normal yaşam deneyimlerinden sapması, olay sırasında ya da sonrasında yaşanan şiddetli stres tepkilerine ve bu olayla ilişkilendirilen anıların genel olarak olumsuz bir şekilde etkilemesine sebep olabilir.
Yaşanan travmatik olaylar kişiden kişiye değişiklik gösterebilir ve bir kişi için travmatik etki bırakan olay, diğer bir kişi için aynı etkiyi yaratmayabilir. Bu yüzden travma çok geniş bir yelpazede olayları içine alabilir. Bu travmalara örnek olarak kazalar, ciddi hastalıklar, aile içi şiddet, doğal afetler, kazalar, kişisel saldırılar ya da kayıp gibi durumlar sıralanabilir.
Travmaların etkisi çok farklı olabilir ve fiziksel, duygusal, zihinsel ve sosyal boyutlarda kendini gösterme imkanı vardır. Bu olaylar sonrasında ortaya çıkma ihtimali olan belirtiler arasında ise depresyon, öfke, kabuslar, anksiyete, anı kaybı ve duygusal uyuşukluk, uykusuzluk, konsantrasyon zorlukları yer alabilir.
Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) gibi durumlar ortaya çıktığında, kişinin bu travmatik olaya verdiği tepkilerin belirgin ve sürekli olması durumunda tanımlanma ihtimali yüksektir. Bu noktada profesyonel bir yardım, travmatik olayların etkileriyle başa çıkma konusunda çok önemli bir destek olarak nitelendirilebilir.
EMDR terapisi, birçok farklı durumda kullanılabilen önemli bir terapi yöntemidir. Başlangıç olarak travma sonrası stres bozukluğu tedavisinde kullanılmak için geliştirilmiş olmasına rağmen, zaman geçtikçe çok daha farklı psikolojik sorunlarda etkili olduğu bulgularının ortaya çıktığı söylenebilir.
EMDR terapisinde kişinin ihtiyaçları ve yaşadığı travmanın karmaşıklığına bağlı olarak farklılıklar söz konusu olur. Terapinin süresi, kişinin geçmişte yaşadığı deneyimleri travmanın türü ve travma sonrası stres belirtileri ve bireysel sağlık durumu gibi etkenlere bağlı olarak değişkenlik gösterebilir.
Bu noktada birçok kişi EMDR terapisinin birkaç seans içerisinde çok önemli ilerlemeler kaydetmesine imkan tanıdığı bildirilmiştir. Bazı durumlarda ise belli travmatik olayların etkilerini azaltmak ya da belli bir semptomu ele almak için yalnızca birkaç seans yeterli olabilir. Ancak çok daha karmaşık durumlar ya da birden fazla travmatik deneyim içeren yerler çok daha fazla seanslar gerekebilir.
Terapi süresini belirleyen diğer etkenlerde arasında kişilerin genel psikolojik durumu, destek sistemleri, terapistle olan işbirliği seviyesi ve travma sonrası stresin ne kadar sürede devam ettiğini gösterir. Ancak bazı durumlarda terapinin tamamlanması birkaç ay bile sürebilir.
EMDR tedavisi bir psikoterapi çeşididir. Bu terapi boyunca zihnimizde yer alan anılara ait bilgiler yeniden işlenmeye devam eder. Danışanlardaki rahatsızlık durumunun sebebinin olumsuz ve kötü olarak depolanan hafıza ve anılar olduğunu ifade eden ve tedavide uyumsal bir bilgi işleme modelinin rehberliğinde bu kötü anıları değiştiren psikoterapi türü olduğu söylenebilir. Uyumsuz davranışlar ve yanlış inançlar bu depolanan eski yaşantıların anılarından kaynaklıdır. EMDR tedavisinde ise hedeflenen söz konusu olan anılara ulaşmak ve bunları terapi ile işleyerek değiştirmektir. Sonrasında ise çok daha uyumlu bir çözüm ile bunu güçlendirmek için diğer yaşam tecrübelerinin anılarını birleştirmektir.
EMDR terapisi; terapist ve danışan ilişkisi kurulduktan sonra hedef anılara ulaşılır ve danışana iki yönlü bir uyaran verilir. Bu uyaranlar iki kulaktan sesli uyaran verme, göz hareketleri ya da iki yönlü dokunsal uyaran verme şeklinde gerçekleştirilebilir. Söz konusu olan bu iki yönlü uyaranlar, bu terapi sürecinin aslında temel yöntemidir ve sonucu çok fazla etkiler. Bu uyaranlar sayesinde beynin iki yarım küresi arasında büyük bir geçiş sağlanır. Bu yüzden olumsuz yaşantıların hafıza alanlarında çok daha hızlı şekilde erişim sağlanabilir. Bu sayede kaygılı ve korkulu olarak depolanan bir bellek yerine; güçlü ve daha güvende hissettiren, kendini korumaya yardımcı olan ve konfor sunan yeni bilgiler oluşturulur.
EMDR terapisinin uygulanma şekli şu şekildedir:
EMDR; panik bozukluk, travma, depresyon, kaygı bozuklukları, fobiler, yas, yeme bozuklukları, stres kontrolü, migren, takıntı, bağımlılık, fiziksel/cinsel taciz vakaları, cinsel işlev bozukluklar ve kişilik bozukluklarında çok etkili olan bir tedavi yöntemi olarak karşınıza çıkar.
EMDR terapi süreci ve bu sürecin ne kadar devam edeceği kişiden kişiye değişirken, bireylerin olayları işleme süreci ve çalışılan travmanın boyutu da bu noktada etkilidir. Terapi, en az 8 seans gerektirirken, bazı travmalarda 8 seans yeterli olmasına rağmen bazılarında 20'den fazla seans gerektirebilir.
EMDR uygulama sürecinde danışanın geçmişi; hastanın ortaya koyduğu soruna dair deneyim edilen durumları ayrı ayrı ele alır. Bu noktada:
EMDR terapisi başta olmak üzere birçok farklı terapi yöntemini üst düzey kalite standartlarında hayata geçiren Zehra Babadağı; uzun yıllardır sektörde fark yaratmaya devam eder. Sizde kendiniz için ya da sevdiklerinize daha sağlıklı bir yaşam armağan etmek için Zehra Babadağı kalitesi ile tanışabilirsiniz. Bunun için web sitemizi ziyaret edebilir ve irtibat numaralarını kullanarak alanında uzman ekibimize ulaşabilirsiniz.