Davranış bozukluğu nedir, sorusu en basit hali ile bireyin gelişimine uygun davranmaması ya da toplumsal değer ve kuralları yok sayarak yaptığı yineleyici ve sürekli davranış örüntüleri şeklinde yanıtlanabilir. Davranış bozukluğu olan bireyler evde, sosyal çevrelerinde yıkıcı davranışlar sergilerler. Bu farklı şekillerde kendini gösterebilir ve birçok nedeni olmaktadır. Bu davranış örüntüleri ilerledikçe ve sıklığı arttıkça bir profesyonel yardım almak gerekebilir.

davranis-bozukluklari.jpg

Davranış Bozukluğu Nedir?

Davranış bozuklukları, tekrarlayarak ve sürekli olarak başka bireylerin haklarını ihlal eden veya yaşadığı toplumun başlıca değerlerini ve kurallarını çiğneyen davranışları tanımlamaktadır.Çocuklarda davranış bozuklukları, genellikle normal bir yaşam sürdürmelerine engel olan ve aile, arkadaşlar ve okulda sorunlar yaratan davranış kalıplarıdır. Bu davranışlar çocukların sosyal, duygusal ve akademik işlevselliklerini etkileyebilir.

Davranış bozuklukları, genellikle çocuğun aile ortamı, okul yaşamı, arkadaşları ve genel yaşam koşullarıyla ilgili sorunlardan kaynaklanır. Bu bozukluklar, çocukların duygusal ve davranışsal durumlarında anormal değişikliklerle karakterizedir. İnsanlara ve hayvanlara karşı şiddet, agresif davranışlar, yalan söyleme ve öfke kontrolü sorunları da çocuklarda davranış bozukluklarından biridir.

Günümüzde gelişmiş ülkelerde en önemli sağlık sorunu olarak görülmektedir. Bu sorun, çocukluk ve ergenlik döneminde yaygın olarak görülse de yetişkinlerde de görülebilmektedir.

Davranış Bozukluğu Belirtileri

Genelde sınıflandırma yapılırken sergilenen bozukluğun türüne göre gruplandırılırlar ancak bazı ortak özellikler gösterebilirler. Davranış bozukluklarının tamamında bu belirtiler genellenemez.

Bu yüzden belirtileri şu şekilde ele almak daha yararlı olur:

Anksiyete/Depresyon: Sık sık ağlama, bazı hayvanlardan, durumlardan ya da çevrelerden korkma, mükemmellik beklentileri, değersiz ve yetersiz hissetme, sinirlilik ve gerginlik, çok korkmak ve kaygılı olmak, suçlu hissetme, toplum içerisinde rahatsız olmak, başkalarının kendisi hakkındaki düşüncelerine karşı aşırı duyarlı olma, intihar düşünceleri, endişe ve panik halleri

Sosyal İçe Dönüklük: Sürekli yalnız kalmayı isteme, konuşamama, paylaşmaktan hoşlanmamak, sürekli ürkek olma, mutsuz olma, enerjisiz olma

Somatik Yakınmalar: Sürekli kâbus görme, sürekli kabızlık yaşama, baş dönmesi ve ağrı hissetme, mide ağrıları, kusma, göz veya cilt problemleri

Sosyal Sorunlar: Sürekli yalnız olma, geçimsizlik, kıskançlık, sakarlık, beceriksizlik, bir yetişkine bağımlı davranma, sevilmediğini hissetme

Düşünce Sorunları: Olmayan şeyleri görme ya da duyma, çeşitli davranışları tekrarlama (elleri çok fazla yıkama, bazı şeyleri kontrol etmek), bazı eşyaları belli bir düzende ve sırada olmasını istemek, ihtiyacı olmadığı halde pek çok şeyi biriktirme, daha az uyuma, uyumada güçlük çekme, uykuda yürüme ve konuşma, kasların seğirmesi ve tiklerin olması

Dikkat Sorunları: Başlanılan işleri bitirememe, bir konuya odaklanamama, sakince oturmama, çok hareketli ve huzursuz olma, sürekli kafa karışıklığı yaşama, hayallere dalması, aklına eseni yapması

Kurallara Karşı Gelme: Yalan söyleme, hile yapma, hatalı davranışlardan suçluluk duymama, çalma, küfürlü konuşma, kasıtlı olarak zarar verme davranışları

Saldırgan Davranışlar: Çok bağırma, inatçılık, hızlı duygu değişimleri, çok sık küsme, çok tartışma, insanlara ya da eşyalara zarar verme, vurma bu tarz belirtiler ile karşılaşıyor iseniz hizmet almak için kurumumuz ile iletişime geçebilirsiniz.

Davranış Bozukluğu Neden Olur?

Davranış bozukluğu, biyolojik, aile, sosyal ortam ya da okul gibi faktörlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bunun yanında ebeveyn reddi, bebeklik dönemindeki yetersiz bakım, yanlış kişilerle arkadaşlık etme ve şiddete maruz kalma gibi durumlar da davranış bozukluğuna neden olur.

Genetik Faktörler: Davranış bozukluğu olan çocukların ailelerinde, özellikle anne ve babalarında, depresyon, anksiyete, bipolar bozukluk ve şizofreni gibi zihinsel sağlık sorunları öyküsü daha sık görülür. Bu nedenle, davranış bozukluğu olan çocukların genetik yatkınlıkları, bu bozuklukları geliştirme risklerini artırabilir.

Çevresel Faktörler: Davranış bozukluğu olan çocuklar, çevresel faktörlerin etkisi altında büyümüş olabilirler. Aile içinde, düşük gelirli ailelerde, ebeveynlerin boşanması, şiddet, ihmal ve istismar, suçlu arkadaşlar ve okulda başarısızlık gibi faktörler davranış bozukluğu olarak görülmektedir.

Psikolojik Faktörler: Davranış bozukluğu olan çocukların, özellikle duygusal olarak destekleyici bir çevrede büyümedikleri durumlarda, düşük özgüven, öfke yönetimi sorunları ve kaygı gibi psikolojik sorunları olabilir. Bu sorunlar, davranış bozukluklarına neden olabilir.

davranis-bozukluklari-2.jpg

Davranış Bozukluğu Risk Faktörleri

Temelde kronik ya da zihinsel sağlık problemi yaşayan kişiler davranış bozukluğu bakımından risk altında bulunur. Bazı davranışların altında genetik faktörler bulunurken bazılarında ise çeşitli hastalıklar yer alır.

Davranış bozukluğu risk faktörleri şöyle sıralanır:

  • Anti - sosyal bozukluk
  • Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu
  • Duygu durum bozukluğu
  • Şizofreni
  • Madde bağımlılığı

Davranış Bozukluğu Tedavisi

Tedavi sürecinde çocuklarla oyun terapisi, ergenlerle ise bireysel terapi yürütülmektedir. Terapi sürecinde sınırların ve kuralların belirlenmesi ön plandadır. Bunun yanısıra zararlı davranışların kontrolü, öfke kontrolü, sosyal becerilerin geliştirilmesi, aileyle olan ilişkinin geliştirilmesi üzerinde durulur. Problem, ailenin tutumuyla ve aile ortamıyla yakından ilgili olduğu için ailenin kuralları nasıl koyması gerektiği, kural koyarken nelere dikkat edilmesi gerektiği, çocuğa veya ergene yaklaşımın nasıl olması gerektiği ile ilgili bilgilendirme yapılır. Ailedeki dinamikler anlaşılmaya çalışılır, bu şekilde aile içerisinde çeşitli düzenlemeler yapılabilir. Terapinin gidişatına göre psikiyatrik değerlendirme ve ilaç tedavisi de önerilebilmektedir.

Davranış Bozukluğu Nasıl Teşhis Edilir?

Davranım bozukluğu, çocuklarda ve gençlerde görülen ciddi davranışsal ve duygusal problemlerin görüldüğü bir rahatsızlıktır. Davranım bozukluğunun temel özellikleri sıklıkla ve tekrarlayan bir şekilde başkalarının temel haklarına saldırma, toplumsal ve sosyal kuralları reddetme, zarar verme ve saldırganlık olarak belirtilebilir. Çocuklarda ve gençlerde gördüğümüz bu tür davranış problemleri gelişimin belirli noktalarında karşımıza çıkabilmektedir. Bu tür davranış problemlerinin 'Davranım Bozukluğu' sayılabilmesi için uzun süredir devam ediyor olması ve özellikle başkalarının haklarını ve kuralları ciddi bir şekilde ihlal etme davranışlarının ön planda olması gerekir.

Davranış Bozuklukları Hastalık Çeşitleri

Davranım bozukluğu görülme sıklığı erkeklerde % 6-16 kızlarda ise, % 2-9 olarak bilinmektedir.Tanı koyulabilmesi için en azından bir tanı ölçütünün son 6 aydır bulunması koşuluyla aşağıdaki tanı kriterlerinden üçünün (ya da daha fazlasının) son 12 aydır bulunuyor olması gerekir. Davranım bozukluğu tanı kriterleri aşağıdaki gibidir;

İnsanlara ve hayvanlara karşı gösterilen saldırganlık

  • Çoğu zaman başkalarına kabadayılık eder, gözdağı verir ya da gözünü korkutur,
  • Çoğu zaman kavga dövüş başlatır,
  • Başkalarının ciddi bir şekilde fiziksel olarak yaralanmasına neden olacak bir silah kullanmıştır(örn; taş, değnek,kırık şişe, bıçak,tabanca)
  • İnsanlara fiziksel olarak acımasız davranır,
  • Hayvanlara fiziksel olarak acımasız davranır,
  • Başkalarının gözü önünde çalmıştır (örn;saldırarak soyma, silahlı soygun)
  • Cinsel olarak başka insanları taciz eder, zorlar.

Eşyalara Zarar Verme

  • Ciddi hasar vermek amacıyla isteyerek yangın çıkarmıştır,
  • İsteyerek başkalarının malına mülküne zarar vermiştir.

Dolandırıcılık ya da Hırsızlık

  • Bir başkasının evine ya da arabasına zorla girmiştir,
  • Bir şey elde etmek, çıkar sağlamak ya da sorumluluklardan kaçmak için çoğu zaman yalan söyler,
  • Hiç kimse görmeden değerli bir şey çalmıştır.

Kuralları İhlal Etme

  • On üç yaş öncesinden başlayarak ailenin yasağına rağmen çoğu zaman geceyi dışarıda geçirir,
  • Ailesinin yanında yaşarken en az iki kez gece evden kaçmıştır,
  • On üç yaş öncesinden başlayarak çoğu zaman okuldan kaçmıştır.

davranis-bozukluklari-1.jpg

Davranım bozukluklarının başlama yaşına göre iki tipi vardır; çocuklukta başlayan tip ve ergenlikte başlayan tip. Bu iki kategori gösterdiği belirtiler, hastalığın gidişatı, tedavi süreci açısından birbirinden farklılık gösterir. Çocuklukta başlayan davranım bozukluğu ileride antisosyal kişilik bozukluğu geliştirme açısından bir risk faktörüdür ve bu tür problemlerin tedavisi daha uzun ve zordur. Ergenlikte başlayan davranış problemleri çoğu zaman ergenlik dönemine özgü problemler olmasına karşın, bu problemlerin süreklilik göstermesi ve kişinin günlük yaşamını etkilemeye başlaması durumlarında davranım bozukluğu olarak nitelendirilir.Davranım bozukluğu kişinin günlük hayatını ve sosyal yaşamını etkileyen ciddi bir rahatsızlıktır ve bu tür belirtilerin görülmesi durumunda erkenden tedaviye başlanması önemlidir. Tedavi edilmeyen durumlar kişinin ileride suça eğilimini, antisosyal davranışları ve saldırganlık davranışlarını arttırır.

Davranış Bozuklukları en sağlıklı tedavi için ile iletişime geçebilirsiniz. Kurumumuzda tanı koyulduktan sonra tanıya uygun tedavi yöntemleri seçilmektedir. Ve verilebilecek en etkili tedavi yöntemleri ile sürece devam etmekteyiz. Kurumumuza başvuru yapma sebebi ile tedavi bittikten sonra ki süreçte o sebebin hiç kalmaması veya azaltılmış olması amaçlanmaktadır. Alabileceğiniz kaliteli hizmet ve ilgi alaka sayesinde memnuniyet ile ayrılmanız hedeflenmiştir.

İletişim Formu
Bizimle İletişime Geçebilirsiniz