2 Yaş Psikolojisi Ve Genel Gelişimi
2 yaşındaki çocukların psikolojik gelişimi, oldukça hızlı ve karmaşıktır. Bu dönemde çocukların, dil ve sosyal becerilerinde büyük bir ilerleme kaydetmesi beklenir. Aynı zamanda, çocukların özerklik kazanma çabalarının da arttığı bir dönemdir. 2 yaş çocuk psikolojisini şu başlıklar altında inceleyebiliriz:
Dil Gelişimi: 2 yaşındaki çocukların dil gelişimi, oldukça hızlı bir şekilde ilerler. Bu dönemde çocuklar, kelime hazinelerini genişletirler ve cümle kurmaya başlayabilirler. Ancak bu cümleler uzun ve kurallı cümleler değil birkaç kelimeden oluşan kuralsız cümlelerdir. Örneğin; “anne su ver, baba top at” gibi cümleler kurabilirler. 2 yaşındaki çocuklar, 50’den fazla kelime söyleyebilirler ve kelimeleri birbirine bağlayarak kısa cümleler kurabilirler. Ayrıca, başkalarının ne söylediğini anlayabilirler ve basit talimatları yerine getirebilirler.
Fiziksel Gelişim: 2 yaşındaki çocuklar genellikle hızlı bir fiziksel gelişim süreci yaşarlar. Bu yaşta çocukların boyu genellikle ortalama 87 cm ve kilosu da ortalama 12 kg civarındadır.
Fiziksel olarak, çocuklar bu yaşta yürümeyi ve koşmayı öğrenmişlerdir ve daha gelişmiş motor becerileri sergilerler. Top atmak, topu yakalamak gibi basit spor aktivitelerine ilgi gösterirler. Ayrıca, ellerini kullanarak küçük nesneleri kavrama ve tutma becerileri de iyileşir.
Dişler de bu yaşta büyümeye devam eder ve 2 yaş civarında, çocukların diş sayısı genellikle 20’ye ulaşır. Ayrıca, bağırsak kontrolü de gelişmeye devam eder ve birçok çocuk bu yaşta tuvalet eğitimi almaya başlayabilirler. Ancak burada önemli olan çocuğun hazırbulunuşluğudur. Çünkü her çocuğun gelişim hızı aynı olmamaktadır. Tuvalet eğitimi ortalama 24-36 aylar arasında çocuğun ve ailenin hazır olduğunda verilmelidir.
Genel olarak, 2 yaşındaki çocuklar hızlı bir fiziksel gelişim süreci yaşarlar ve yeni beceriler öğrenirler. Ancak her çocuk farklıdır ve gelişimleri farklı hızlarda olabilir, bu nedenle bu bilgiler genel bir fikir verir ancak çocuğunuzun gelişimini takip etmek için düzenli olarak doktorunuza danışmanız önemlidir.
Sosyal Beceriler: 2 yaşındaki çocuklar, sosyal becerilerini de geliştirirler. Bu dönemde çocuklar, diğer insanlarla daha fazla etkileşime girerler ve arkadaşlık kurmaya başlarlar. Aynı zamanda, başkalarının duygularını anlama ve empati kurma becerileri de yavaş yavaş gelişmektedir. Ancak henüz kurallı oyunlar oynama ve uzun süreli yalnız başına oyunlar kurması beklenemez.
Davranışlar: 2 yaşındaki çocukların davranışları, zaman zaman zorlu olabilir. Bu dönemde çocuklar, sinirlenme, ağlama, inatçılık gibi zorlu davranışlar sergileyebilirler. Bu davranışların, çocukların gelişim sürecinde normal olduğunu bilmek ve bu davranışları karşılama ve yönlendirme konusunda sabırlı ve anlayışlı olmak önemlidir. Çünkü biraz önce de bahsettiğimiz gibi çcuklar özerkliklerini ilan etme çabasıyla bu gibi zorlu davranışlarda bulunabilmektedir.
Özerklik: 2 yaşındaki çocuklar, özerklik kazanma çabaları içindedirler. Bu dönemde çocuklar, kendi başlarına giyinme, yeme, içme gibi basit günlük aktivitelerde daha fazla bağımsızlık göstermeye çalışırlar. Aslında 2 yaşın en belirgin özelliği de bu özerklik çabası altında yatmaktadır.
Motor Becerileri: 2 yaşındaki çocukların motor becerileri, gelişmeye devam eder. Bu dönemde çocuklar, yürüme, koşma, tırmanma gibi fiziksel becerilerini geliştirirler. Artık eskiye nazaran daha dengeli yürür ve koşarlar.
Bilişsel Beceriler: 2 yaşındaki çocuklar, neden-sonuç ilişkilerini anlamaya başlarlar ve sorular sormaya meraklı hale gelirler. Ayrıca, nesneleri sınıflandırmayı ve benzerlikler arasında bağlantılar kurmayı öğrenirler.
2 YAŞ SENDROMU NEDİR?
2 yaş sendromu terimi, genellikle 2-3 yaş arasındaki çocukların davranışlarındaki değişiklikleri tanımlamak için kullanılır. Bu dönem, çocukların dil gelişimlerinde hızlandıkları ve bağımsızlıklarını artırmaya başladıkları bir dönemdir. Ancak, çocuklar henüz yetişkinler gibi davranamazlar, dolayısıyla bu dönemde davranışlarının düzensiz ve öngörülemez olması beklenir.
Bu dönemde, çocuklar genellikle kendilerine bir kimlik kazandırmaya başlarlar ve kendi isteklerini ön planda tutarlar. Bu, “Ben yapacağım, ben yiyeceğim, bunu böyle istemiyorum” gibi ifadeler kullanarak ortaya çıkabilir. Ayrıca, bu dönemde çocuklar inatçı ve öfkeli davranışlar sergileyebilirler, bu da çevresindeki kişileri özelikle de anne babayı zorlayabilir.
Bu dönemde, çocukların kendilerine yeterlilik duygusu geliştirmeleri, öğrenmeleri ve keşfetmeleri için bağımsızlıklarını artırmaları önemlidir. Burada ebeveynlerin çocuğa deneyim sağlayabileceği alanlar oluşturması ve bu alanlarda çocuğu özgür bırakması faydalı olacaktır. Ancak, bu bağımsızlık çocukların güvenliği veya sağlıkları açısından tehlikeli olabilecek riskli davranışlar içeriyorsa, ebeveynlerin sınırlar belirlemesi gerekebilir.
Ebeveynlerin bu dönemde çocuklarına tutarlı bir yaklaşım sergilemeleri ve onlara sevgi ve destek vererek olumlu davranışları ödüllendirmeleri önemlidir.
“2 yaş sendromu” adı verilen bir durum aslında tıbbi bir terim değildir. Yani bu durumu bir hastalık gibi nitelendirmek çok yanlış bir durumdur. Ancak bazı ebeveynler, çocuklarının 2 yaşına geldiğinde, özellikle davranışsal olarak zorlu bir dönem geçirdiklerini düşünebilirler. Bu dönem genellikle çocuğun bağımsızlık kazanmaya başladığı, sınırları test ettiği ve duygusal gelişiminin hızlandığı bir zamandır.
Ailelerin 2 yaş sendromu olarak adlandırdıkları bu dönemde çocuklarda gözledikleri genel davranışlar şunlardır; öfke nöbetleri, inatçılık, aşırı duyarlılık, sık sık huysuzluk gibi davranışlar. Ayrıca, bazı çocukların bu dönemde dil gelişiminde gerileme gösterdiği bilinmektedir.
Bu dönemde çocukların davranışları, aslında özerklik çabasının doğal bir sonucudur. Yani bu davranışlar ve duygusal karmaşalar normal gelişimsel özelliklerdir ve çoğu çocuk bu dönemi 3 yaşa doğru atlatır. Ancak ebeveynlerin sabırlı ve anlayışlı olması, çocukların ihtiyaçlarını karşılaması ve sınırlarını belirlemesi çocukların bu dönemi daha kolay atlatmalarına yardımcı olabilir.
Eğer ebeveynler, çocuklarının davranışlarının normalin dışında olduğunu veya bu dönemi hasarlı geçirdiklerini düşünüyorsa, bir çocuk psikoloğuna danışmaları faydalı olacaktır.
2 YAŞ SENDROMUNDA AİLELERE TAVSİYELER
2 yaş sendromu, çocukların normal gelişimsel bir aşamasıdır ve aslında ebeveynlerin bu durumu kabullenmeleri süreci en çok kolaylaştıracak olan durumdur. Ebeveynlerin bu dönemi doğru bir şekilde yönetmeleri önemlidir.
Sabırlı Olun: 2 yaş sendromu dönemi, çocukların inatçılık, öfke nöbetleri gibi zor davranışlar sergiledikleri bir dönemdir. Ebeveynlerin sabırlı olması ve sakin kalmaya çalışması bu dönemi daha kolay ve hızlı atlatmak için önemlidir.
Sınırlar Belirleyin: Çocuklar, bu dönemde bağımsızlık kazanmaya çalışırlar ancak güvenliği tehlikeye sokacak riskli davranışlar sergileyebilirler. Ebeveynlerin sınırlar belirleyerek, çocukların güvenliği ve sağlığı için gerekli önlemleri almaları gerekebilir. Anne ve baba ortak kararlar alarak kurallar belirler ve bu kurallar net bir şekilde uygulanırsa ve taviz verilmezse süreç daha sağlıklı ilerleyecektir.
Olumlu Davranışları Ödüllendirin: Çocukların olumlu davranışları ödüllendirmek, bu davranışların devam etmesine yardımcı olur. Ebeveynlerin, çocuklarının olumlu davranışlarını takdir etmeleri, övgüyle teşvik etmeleri faydalı olacaktır. Bilindiği üzere olumsuz davranışları eleştirmek ve cezalandırmak yerine olumluları teşvik etmek çok daha işe yarar bir tutumdur.
Açık ve Net İfadeler Kullanın: Ebeveynlerin, çocuklarının anlayabileceği şekilde açık ve net ifadeler kullanmaları, beklentileri açık bir şekilde iletmeleri önemlidir. Bu durum çocukların, neyin doğru neyin yanlış olduğunu anlamalarına yardımcı olur. Bu yaş dönemi çocukları karmaşık ve soyut düşünemedikleri için ifadelerin netliği çok önemlidir.
Sağlıklı İletişim Kurun: Çocuklar, bu dönemde duygusal olarak daha hassas olabilirler. Ebeveynlerin, çocuklarına zaman ayırarak onlarla iletişim kurmaları, duygularını anlamalarına yardımcı olur. Bir sorun yaşandığında çocuğun duygularını ifade etmelerine fırsatlar verilmelidir. Çocuğun üzüntüden ağladığı durumlarda ağlamasını engellememeli, ağlayarak duygusal rahatlama sağlması beklenmelidir.
Rutin Oluşturun: Çocukların, günlük rutinlerinin olması, bu dönemi daha kolay atlatmalarına yardımcı olur. Ebeveynlerin, düzenli uyku saatleri, beslenme zamanları ve oyun saatleri oluşturmaları bu konuda fayda sağlayacaktır.
Sonuç olarak, 2 yaş sendromu dönemi zorlu bir dönemdir ancak ebeveynlerin doğru yaklaşımıyla bu dönemi atlatmak daha kolay olacaktır. Sabırlı, anlayışlı ve destekleyici bir tutum sergilemek, çocukların sağlıklı ve mutlu bir şekilde büyümelerine yardımcı olur.
2 YAŞ SENDROMUNDA AİLELERİN YAPMAMASI GEREKENLER
2 yaş sendromunda, anne babaların yapmaması gereken bazı şeyler de vardır.
Şiddet veya Yüksek Ses Kullanmak: Çocukların davranışlarından memnun olunmayabilir ancak şiddet veya yüksek ses kullanmak, çocukların duygusal ve psikolojik sağlıklarına zarar verebilir. Anne babaların sakin ve anlayışlı bir tutum sergilemeleri önemlidir.
Çocuğun Duygularını Reddetmek: Çocuklar, bu dönemde duygusal olarak hassas olabilirler. Anne babaların, çocuklarının duygularını anlamaya ve kabul etmeye çalışmaları önemlidir. Çocuğun duygularını reddetmek, onların özsaygısını ve özgüvenini zedeleyebilir.
Karşı Koymak veya Mücadele Etmek: Çocukların inatçılıkları, anne babaların sinirlerini bozabilir. Ancak karşı koymak veya mücadele etmek, çocukların inatçılığını arttırabilir. Anne babaların, çocuklarını ikna etmeye veya alternatif bir yaklaşım benimsemeye çalışmaları daha faydalı olacaktır. Çünkü çocuğun amacı evde söz hakkının kendinde olması değil sadece kendini birey olarak hissetmektir. O yüzden çocuğa “bu eve otoritenin kim olduğunu göstereceğim” şeklinde gereksiz bir yaklaşımda bulunmaya gerek yoktur.
Uygun Disiplin Yöntemleri Kullanmamak: Çocukların, bu dönemde sınırları zorlamaları normaldir ancak uygun disiplin yöntemleri kullanmak önemlidir. Şiddet veya ceza vermek, çocukların davranışını düzeltmek yerine, davranışlarının kötüleşmesine neden olacaktır.
Çocuğun Kendini İfade Etmesine İzin Vermemek: Çocukların, kendilerini ifade etmek istediklerinde anne babaların çocuğu susturarak engellemeleri yapılacak büyük yanlışlardan bir tanesidir. Çocuğun ne söyleyeceğini bilseniz dahi bunu onun ifade etmesine fısrsat vermeniz gerekmektedir. Bu, çocukların özgüvenini ve iletişim becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur.
Sonuç olarak 2 yaş sendromu, bir hastalık ya da bozukluk değildir. Bu dönemde çocukların davranışlarında ortaya çıkan zorluklar, çoğu zaman normal gelişimin bir parçasıdır ve zamanla geçer. Ancak, ebeveynlerin bu dönemde doğru yaklaşım ve destekleme yöntemleriyle çocuklarının zorlu davranışlarına yardımcı olmaları mümkündür.
Ebeveynler, bu dönemde çocuklarının davranışlarına yönelik endişeleri varsa, bir çocuk psikoloğu ile görüşebilirler. Uzmanlar, ebeveynlere bu konuda destek verebilir ve çocukların sağlıklı bir şekilde gelişimine yardımcı olabilir.